BVG     Atrás    Índice de Páxinas

[p. 153]                 *              *    *    Monte-Branco, Monte-Branco, Cando te vexo de longe, Verto a soas triste pranto.    Pois as nosas alegrías, Ós dous nos fóno fallando; A tí, das tuas aréas, Os ventos te despoxáno;  A min, tamen me fallecen,  Aqueles gustos pasados:

Tí negréas, y eu teño a cabeza

Chéa de cabelos brancos!  [p. 155]                 *              *    * Feros corvos de Xallas, Que vagantes andás;  En salvage compaña, Sin hoxe nin mañan;

¡Quen poidera ser voso compañeiro,

Pol-a gándra longal! Algo de vago e fero, Do meu ser no profundo Eu levo, com' as brétomas Dos curutos escuros; E unha ruda e salvage

Incrinacion dos seres vagamundos.

Algo do rudo vento Q' azouta o cabo Ougal;  Do salvage miñato, Que leva o vento soán; E con nobre ufanía,

O esquivo mato registrando vai!

[p. 156] Algo das vagas brétomas, Algo das uces altas, Algo dos libres corzos, E das feras bandadas Dos corvos vagamundos,

Ques' espaIlan de XáIIas poI-as gandras.

[p. 157]                 *              *    * Das quentes prayas, E non jocundas, Cal sempre sóen, Retornarán,

As leves e graciosas vagamundas,

E poI-o bardo, Preguntarán. E en torno ó fórmide, Vougo e pendente,  Índo e volvendo, Voltas darán; E cal quen doces Suidades sente,

Do instrumento nos formosos cornos,

Se pousarán. [p. 159]                  *              *    *    Oh tí, radioso e forte, Ser oculto e inmortal, Que déches són ós pinos, E cores a miñan; E ós ligeiros ventos, O seu vário roldar; Que consoláche o mísero, No inmundo muladar;

A quen já duramente aconselláran,

Elipház e Baldad.    E pois hé meu traballo, Non poder olvidar...    Nunha cousa convêrteme, Insensibre e cerval; Convérteme n' un rudo Facho, por pïedá... Bárreme da memoria, Este soñar audaz, Arráncame da alma [p. 160] O imaginar lanzal; Fúndeme cal penedo, No profundo do mar; Lévame nas ardentes Alas d' un huracán... Cal arésta que leva O rudo vendabal... Cal luceiro apagado, Que cruza a inmensidá...

Longe, mui longe d' esta praya, donde

Non poida recordar!.. [p. 161]                  *              *    *    Canta, bergantiñan, canta, Q'o véspero aparecío; E dudoso centelléa, Por antr'os dereitos pinos;  Eó costumado facho, Retíranse os mazaricos; Canta, canta, ó son do carro, Pr' antr'os calados e altivos:

¡Eu non sei que suidades estrañas,

Padezo cando te sinto! [p. 163]                  *              *    *    Cal o fulgente Sírius, Radïoso e inmortal; N' unha noite profunda, Centelleando está; Y he maravilla e pásmo, De quen o contemprar:    Tal do meu ser no fondo, Levo unha luz lanzal; Que d' un orígen grande, Me dice que fun já; E m' obriga e espolea, A fantasía audaz, En pos do grande e ignoto, Por unha lei fatal; E c' unha forza ingente, Me compele a cantar, [p. 164] Dos fillos do deserto, O glorïoso afan;

E os ibéricos peitos esforzados,

Que con fe sin rival,

Do Oceáno os campos espaciosos,

Ousáran libertar.  [p. 165]                   *              *    *    Non cantes tan tristemente, Probe e desolada nai; Non lle cantes cantos brandos, Pr' adormecer o rapaz; Onde 'stá a cova do sono, No céltico carballal; Cántalle cantos ousados, Q' esforzado o peito fán; Cántalle o que já cantára, O nobre bardo Gundar:

A luz vírá para a caduca lbéria,

Dos fillos de Breogán!.. [p. 167]                 *              *    *    Cal o ángel rebelde, Q' audaz atravesando, Con poderosas alas, O cego, antigo caos; Asomellante a un Ieño, De grande porte, ousado, Q' en busca d' outros climas, O mar anda cortando: Q' unhas veces dudoso, Sobre os audaces pasos Volvéra, e outras veces Sin vacilar voando,

Por arribar a bella luz perdida,     O abismo espanta co audaz traballo:

Tal por erguér o feito, D' aqueles celebrados, Q' o ignoto redimíran, Coas ardidas náos; [p. 168] As sublimadas rutas,  Anduvéra tentando,  C' unha nobre ousadía, O ánimo esforzado! [p. 169]                  *              *    *    Non en presentes Cousas pensando, Ó doce eido, Quezáis irán; E o lar escuro, Vougo mirando,

PoI-o bardo dos servos e ilotas,

Preguntarán.    Da Barra as brisas, Que no pendido, Deixado fórmide, Repousarán; Con un profundo, Longo gemido,

Suspirando nas cordas de ferro,

Responderán. [p. 171]                 *              *    * As almas escravas, D' ideas non grandes,

Van pensando mil cousas femíneas,

Molentes e infámes. Mil soños forjando, Q' o ánimo agobian;

Arrastrando infamantes cadéas,

Cal brandos ilótas. Espíritos brandos, Esprítos muliebres;

Sedentários, que lenta consóme,

E mórbida frebe. Mais á alma do bardo, Enérgica, ousada, Q' audaz libertade, Tan sóo soña e ama;

Vai pensando en propósitos férreos,

Q' erguéran a pátria! [p. 173]                 *              *    * Sin caber nos peléxos, Muy cheo de sí mismo, Pasára, e con fachenda, Miroume e fúise rindo. E para o seu chaleque, Eu sei q' o mui ladino, Chéo d' un extro homérico, Iba pra sí decindo: ?Certo est' hé dos pequenos, Bafúas e catívos;

E com' os poucos que no mundo somos,

Non era dos distintos.  Mentres eu con espanto, Pr' o meu capote digo: ?Certo est' home hé dos grandes, Q' atopa o mundo exíguo; S' he certo que transmigra, No mundo o noso espírito,

Debe de ser o mesmo Epaminondas,

Ou o forte Anaxíbios.

[p. 175]                 *              *    * Fóra abondo co oprobio pasado,

D' un brando servir;

Madre escura d' escuros ilotas,

Mesénia infeliz. A Pitia convulsa, Dixéra de ti; O oráculo dixo: ?Quén serve, ese hé vil. Ser forte ou escravo, Morrer ou vivir;

Cingue o peito d' esforzo e de ferro,

'Spartáco ch' o dí;

Esnáca na frente de quen ch' o lanzára,

O estígma servil! [p. 177]                 *              *    * Coroados de frores, En alegre banquete;

Sobre do verde cómaro da vida,   O corpo recrinado brandamente;

Fácil hé ser magnánimos, E amistá prometerse; Pero cando a fortuna, Que constancia non teve, Cas usadas promesas, Injusta nos fallece; Entonces os convivas, Que boas leis non reteñen,

Pol-o pracer afeminado e brando,

Unidos tan somente;

Já concluido o báquico alborozo,

E canzïons alegres, E vacías as copas, Do seu licor fervente;

Entregar soen o cobarde olvido,   O q' a língua femínea promete.

[p. 178] O caso está na ruda Adversidade urgente; Diante da dura proba, Mostrar o peito engebre; E sustentar magnánimos, Noso ideal ardente. Sóo nos traballos duros, Q' o ánimo ennobrécen, Sábese canto valen, Aqueles que reteñen, As leis do honor difízle, No momento solemne:

Non coroados de süaves frores,

En alegre banquete;

¡O peligro afrontando e o duro ferro,   Así hé, así hé como se vence!   Aguárdovos na esquiva e dura proba;

Quezaïs en tempo breve; Non cenguidos de frores, En aIegre banquete; Mais nos duros traballos, Q' o ánimo ennobrécen; Ante o transfúgio infame, Q' o honor compromete;

¡O peligro afrontando e o duro ferro,   Así hé, así hé como se vence!

[p. 179]                 *              *    * Cal caéra o radiante, (1)

E valeroso fillo de Panthóo;

Cos soberbios argívos, En ousada tenzon; (En donde o craro Símois, Corre, nobre e veloz, A parte en que natura, Primeiro o obrigóu) Na sua pompa garrida, Envolto como un Dios;

E resoáran as brillantes armas,

Con temeroso son;

E morrendo, de sí rastro sublime,

O famoso deixóu: Tal no rudo combate, Andrés, lanzal e bóo, Asomellante ó forte, [p. 180] Q' honrára o genitor, Caéches, o sembrante Non volto á terra, non; Mais a donde sublime, Natura o levantóu; Na man ind' apreixando, O ferro brillador;

O comprido despoxo opáco e escuro,

Mais o teu nome, non. (1) A  Andrés Muruáis. [p. 181]                  *              *    *    A voluntade homéríca, (1) E propósitos férreos, De facer bós é libres, Os españoles peitos; Dos novos ideáles, O nobre é forte empeño; Non se compren somente, Nos límites estréitos, Da pátria desmedrada, Po-los antigos erros;

Nin deben, non, morrer escuramente,    Nos já minguados e cativos eidos.

Mais ajudando aqueles, Do futuro sedentos; Q' o ideal, á raza, [p. 182] Levan nos fortes peitos; É con nosoutros parten, Os bós campos ibéricos, E nos son somellantes, No sonoroso acento, É no bogar lexano, É nos groriosos feitos:

jQuebrantémos da serva Lusitánia,    Tamen os duros e oprobiosos ferros!

Nos esquivos combátes, É nos fortes empeños, Q' hai que ter po-Ios nobres Ideales  ibéricos, Non detéñal' a pranta, Nos límites estreitos, Non sigas os hispánicos Políticos pigméos;  Non olvides ¡oh forte! Os galáicos intentos;

jQuebrantémos da serva Lusitánia,     Tamen os duros e oprobiosos ferros!

(1) A Carvajal. [p. 183]                 *              *    *    Cando os duros machádos, Feren os altos pinos; E cáen con estrondo, No chan de Bergantiños; Non cáen, non, en vano, Cal gigantes erguidos; Sin gloría, e sin renóme, Non seus eidos bravíos:    Mais ó caér, ceibando, Os ulidores piños, S' espallan na debesa, Po-Io mato nativo; E da semente s' érguen. Descendentes altivos.    Así, cando caéran, Aqueles destemidos; [p. 184] De nobres ideáles, Os bóos peitos enchidos: Non caéran en vano, En oprobioso olvido; Coma o vulgo dos homes, N' escuridade estintos. Mais o chan empapando, Do sangre escrarecido, Os campos de Suévia, Dos celtas nobre asilo; Non cedéran a morte, E deixáran altivos, Perdurabre semente, De vingadores fillos.    Déspotas insensátos, Forxá, forxáde grillos; Pode oprimir ó ferro, Un corpo enfraquecido; Mais as nobres idéas, E gloriosos instintos...

Eses... non pode, non, o duro ferro,

Nin a morte, extinguílos! [p. 185]                 *              *    * Quen brando vegéta, (1 En ócio agradabre, No seo da escura, Nativa ciudade; E á mente envilece, Con causas non graves; E vida molente, E lánguida trágue; Botándose ó colo, Mil lazos amantes; Non séi que d' imbele, D'escravo e d' infame, Despede dos membros, Molentes e suaves: Que doce sorrindo, Quen preto d' él pase, Dirá:?Certo est' home, Non pensa ou combáte; [p. 186] Nin leva grabado, Na testa radiante,

Cal surco do rayo na cima d' un facho,

O sello dos grandes. Mais, cal meteóro, S'acerta que pase, Un home com' este, Formoso é trunfante; Q'ostenta na testa, O surco que ábren, Os grandes insómnios, Propósitos grandes; Os rudos empeños,  Do grego Canáris; Os soños ousados, E bóos ideales, De Párnell e OcónnelI, E Marco Botzáris; Entonces o home, Q' o lado seu pase, Dirá, con acento, De quen pensar sabe: ?Certo, este hé dos fortes, Que nobres combáten; E leva grabado, Na testa radiante,

Cal fero lostrégo, grandioso e sublime,

O sello dos grandes.  Non déixes, oh forte, No rudo combáte,  O povo que luita,  [p. 187] Plos seus ideáles; Q'a boa Zernagora, Hirmans seus nos chame; E jefe dos fortes, Os fortes t' acrámen; Q'a libre Boyana, De nos ouza e fale; E digan os castros, E digan os vales, E os pinos de Suevia, Q'os céfiros branden: ?Certo, este hé dos fortes, Que nobres combáten; E leva grabado, Na testa radiante,

Cal fero lostrégo, grandioso e sublíme,

O sello dos grandes.  (1) A Castelar. [p. 189]                 *              *    * A língua tivéran, Por língua d' escravos;

Esquecéran os pátrios acentos,

Suidosos e brandos.  Dos propios acentos, Tivéran vergonza;

De cautivos faláran palabras,

De sérvos e ilotas. Deixáran os doces Acentos jocundos,

Por estrañas palabras de sérvos,

Ignáros e escuros. A nai afrigida, Da escura miséria, Os propios tomára,  Por gente estrangeira;

E espantada escuitára dos fillos,

A plática serva. [p. 191]                  *              *    *    «E tí, campana d' Anllons, Que vagamente tocando, Derramas nos corazons, Un bálsamo triste e brando, De pasadas ilusións.    Alá nos pasados ventos, Primeiros da miña vida, Oyo os teus vagos concentos, Reló dos tristes momentos, Da miña pátria querida.    ¡Cántas veces te lembróu, O que marchóu para a guerra, Cando á súa nai deixóu; E partindo á estraña terra, De Baneira t' escuitóu! [p. 192]    ¡Cántas do mar africano, Cautívo bergantiñan; Oío n' hun soño tirano, O teu tocar soberano, Aló nas tardes do vran!    Cando te sinto tocar, Campana d' Anllons doente, N' unha nuite de lunar..... Rompo triste a suspirar, Por cousas d' un mal ausente.    Cando doída tocabas,  PoI-as tardes á oracion, Campana, sempre falabas, Palabras con que cortabas, As cordas do corazon.    Estabas contando ós ventos, Cousas do meu mal presente; Os meus futuros tormentos, Que dabas con sentimentos, Segun tocabas doente.    Campana, se pol-o vrán, Ves lumiar na Ponte-Ceso, A cachéla de San Joan; Dílle a todos que estóu preso, Nos calabozos d'Orán.    E a aquela rula inocente, Que me morría d' amor, No regazo docemente, [p. 193] Tembrando com' unha fror, Sobre escondida corrente;    Diráslle, que unha de ferro, Arrastro, rouca cadéa, Castigo atroz do meu erro; E que dentro d' este encerro, O seu amor me aluméa.    E tí, golondrina errante, Dos longos campos d' Argel; S' a miña terra distante, Te leva o voxo constante, DílIe o meu penar cruel.    S' alguén por min preguntar, Dille que estou en prisións; E unha nuite de lunar, Iráste unha vés pousar,  No campanario d' Anllons.»    Así triste en terra alléa, Aló nas prisions d' Orán, Cantaba un mozo d' aldéa; E nos grillons da cadéa, Levaba ó compás ca man. «Oh nai da miña vida, Adios, adios, meu pai; Prenda de min querida, Adios, oh miña nai: Sombras dos meus avós, Río da Ponte-Ceso, Pinal de Tella espeso,.... [p. 194] Acordávos d' hun preso, Como él o fai de vós: Campana de Anllons, Noites de lunar, Luna que te pós, Detrás do pinar; Adios..... Adioos..... Adiooos.....» [p. 195]                 *              *    * Muy brancas, muy brancas, Muy brancas están; Con esa brancura, Q' o retiro dá; Q' o insómnio produce, Ou o rezo quezáis. Muy negros, muy negros, Cal negro pesar, Están seus vestidos, Seus velos están. Mais, anque son negros, Seus velos asáz, Suas almas son brancas, Cal fror d' azahar. Y he tal sua pureza, Sua brancura tal, Q' a neve excramára: ?Non teñen rival! [p. 197]                 *              *    * ?«Virgen válme! Un cadávre! Neste oscuro camiño; Ó pé desta debesa, De vellos e altos pinos; Que levados e penzos, De tollente corisco, Dan, refregando as polas, Medrosos estalidos: Cal se fósen de meigas, Ou penados espíritos,

A quen non apoubíguen temerosas,

As oracions dos vívos.    Que triste soedade! Que sitio tan esquivo, ¡Que sombriza pranura, Que toxáles tan hirtos; Que terráxe de lobos, Famentos e malinos! [p. 198] Nesta gandra agoreira,  Sente ó corazon frío; E eses corvos que bérran, Mesmo tóllen o espírito...

jQue riguroso e escuro desamparo,

D' un ser humano extinto.. !    Recémos po-la alma D' este, que pelegrino Foi un dia da terra,  E á doce luz perdío: Quezáis foi home bóo, No mundano camiño;

Quezáis fói un ladron ousado e vago,

Quezáis un asesino...    Mais eu non sei que vexo, Neste corpo comprido; Nestes membros fidalgos, Nest' hábito distinto; Non, non foi este home, En baixeza nacido... Neste despoxo oscuro, Algo d' insígne eu miro; Nél vexo, un non sei qué, De grande e de divino;

Cal astro que tuvéra antigamente,

Un resprandor altivo;

Algo de somellante n' él contempro,

A un luceiro extinguido..»    Esto ó pasar oíra,  A boa Bergantiños; [p. 199] Fada gentil, garrida, Dos pasos fugitivos; Q' en voar se comprace, Sobre dos verdes trigos; Que de ll' abrir volvía Ós aires matutinos, A porta da alta cova, Cos seus dedos garridos; Dos aires, con que soan, Tan ben os altos pinos! E con un triste acento, Süave e parecido, Ó que ergue antr' as uces, Rústico pelegrino, Un agoéiro verde, N' un sitio montesío;

Cando gemendo sai da sua furoca,

A o noto destino,

Encantando co son ó caminante,    Estas palabras dixo:

«Este q' aquí contempras, Ós corvos ofrecido, Non fói, non, vagamundo, Nin vulgar asesino; Por mais que a intonsa barba, E o ademan esquivo, Amostren a rudeza Do seu longo camiño; Mais un bardo á quen déra, A pátria trato indino; E a quen os propios seus, Deran duro martirio; [p. 200] Escuros ignorantes, Da luz d' este divino. Certo non lle cenguíran, Rosas nin brandos lirios; Mais punzante coróa, Só de feros espiños. Así tratan os povos, En baixeza sumidos, Cando rudos ignoran, Os seus grandes destinos,

A aqueles que lle insinan esforzados,

Os groriosos camiños.    Non, non tolléra o ferro, A este peregrino; Mais as crúas triganzas, De que fora nutrido; Cando peregrinára,  Po-lo astro mesquiño. Raza escura galáica, De rústicos instintos; Que injusta sacríficas, Os teus millores fillos; Madrasta desleírada, De desígnios cativos; Progénie ignava e inculta, Q' aborréces teus ínclitos; Da polvorosa gleba, Povo tan so engreido; E ás cousas incrinado, Dos escuros sentidos; [p. 201] Ay de tí, dura raza, De proceder esquivo; Ay de tí, que así tratas, Teus profetas divínos...! A quen tí, nécia, debes, Sair d' oscuro olvido,

Dura raza, senon á estes videntes,

Nobres e peregrinos?

[p. 203]                 *              *    *   Non somente do promo asoviante,

O home he interfecto;

Nin somente do arco caribe,

O dardo gemendo Arriba, e o curare Derrama no peito.

Cantas veces dos homes aléves,

No trato non recto, As risas cuidando, Presentes ingénuos;

Unha dobre palabra ceibada,

Con pérfido intento, Nos pasa de súbito, Cal folla de ferro, Que fora temprada, Nas augas do inferno! [p. 205]                 *              *    * Com' aquel qua já fora, Espanto de Oriente; De quen Sion ruinosa, Parece q' inda teme; Présago do terrible, Escuro soño leve; Q' andivéra espantando, Mesmo as aves agrestes, En bruto convertido, Pacendo ó campo verde; E dixéran os montes:

Hé este aquel luceiro refulgente?

Tal do meu triste estado, De noncuranza célebre; Ó vérme roto, escuro, Por glorïosa frebe, Estantío, insensibre, Como penedo ingente, [p. 206] Cal solitario facho, Cal baixo de Camelle; Do meu caso espantadas, Escramáran as gentes:

?Uns ousados e nobres pensamentos,

Canto poidéran n' este! [p. 207]                   *              *    *    Topánome medio morto, Con unha crua ferida,

No esquerdo costado, mortal e profunda,

Pr' onde inda o folgo respira.    Preguntáranm' os pasantes, Q' iban pl' a deserta vía; Preguntáranme quen fóra, O crudo que me feríra.    Eu contestéi sin alento, Como quen lle foge a vida:    ?Señores, quen me matóu, Fui unha fror de Muías.    ?Stá tolo, se dixéno, Este prob' home delira; As frores teñen puñales, Pra poder tirál-a vida? [p. 208] E deixánome alí sóo, Na miña triste agonía.    ?Civiles, non' a prendádes, Porque estonces perdo a vida; Se prendédes esa fror, Cortades á vida miña; Para as vosas duras cordas, Ten as lindas mans muy finas;

Q' a doce e garrida q' a morte me déra,

He causa da miña vida! [p. 209]                 *              *    *    Soñando está o bardo, C' un vago soñar; A veira do facho, Que vértigo dá; Que s' ergue sublime, Por cima do mar; E os baixos contempra, Que rompendo están. E vénll' a memoria, Con mágico afan,

A brancura das faldras garridas,

Da doce Rentar... E triste e pensoso, Suspira quezáis... [p. 211]                 *              *    * Cando sóo me miráno, Absorto, indiferente, Coma quen non se cuide, Do q' a todos empece; Distraido, estantío, Coma do mundo ausente; Mais, en cousas pensando, Fermosas e non leves;

E buscar coma onágro salvage,

Os parages agrestes; ?Probe!, decían pasando, As hipócritas gentes; Nacéra vagamundo, Perdio á luz da mente: Certo a nai magoada, Compadecérse debe, Que nas suas illárgas, Trougo un fillo com' este:

¡Millor fora que morto nacéra,

Que non que fóra imbécil! [p. 213]                    *              *    *    Silvasmouras, silvasmouras, Que nas fondas correduiras, Star soés de Bergantiños, Dependuradas e escuras: Non me mirés con espanto, Nin vos fagádes preguntas; O combate fora rudo, Fóran as tristezas muitas:

Non fóran deshonras, non fóran opróbios,

Fóran cousas da ventura.    Se já non me conocédes, Certo non vos poño culpa; Os camiños fono longos, A tormenta fóra crua,  As esperanzas non certas, E as decepcions seguras; Os insómnios fono grandes, Homérica e fera a luita:

Non son vagamundo, non son un bandido,

Fóran cousas da ventura. [p. 214]    Non vos espantés se teño, Alba a cor, a frente escura, Longa a barba e non cuidada, Cal quen de sí non se cuida; Non fugíra d' un presidio, Cadéa infamante e dura; Non' stóu tolo, non' stóu tolo,  Nin son ladron, q' a espesura Auda buscando dos bosques, E esquividade segura;

Non son vagamundo, non son un bandido,

Fóran cousas da ventura.    Pasárase o tempo ledo, Das infantiles dozuras, Cando juntos nos criámos, Nas nativas correduiras: Non me mirés con espanto, Nin vos fagádes preguntas; Fóran muitos os traballos, Fóran as tristezas muitas; A escoria do duro ferro, Sai do lume fea e escura:

Non fóran deshonras, non fóran opróbios,

Fóran cousas da ventura.    Silvasmouras, silvasmouras; Da grande ruïna escura, Certo non vos estrañédes, Nin vos fagádes preguntas: Non preguntés por qué causa, O fero mar desfigura, [p. 215] Co eterno e duro combate, De Nariga a ruda punta:

Non son vagamundo, non son un bandido,

Fóran cousas da ventura. [p. 217]                  *              *    * Das africanas Prayas veciñas, Como costuman, As peregrinas, Ó lar amado, Virán un dia. Verán a casa, Tan doce e íntima, Ó pé dos pinos, Escurecida;

E morándoa, unhas gentes estrañas,

Hirtas e esquivas. Mais logo erguendo, Seu voxo axiña, Darán mil rápidas, Voltas compridas;

E emprenderán con púngidas lembranzas,

Triste partida. [p. 219]                 *              *    * As mofas bafúas, Os odios minguados;

E do sátiro as focas sonrisas,

Perecerán; Mais ós viriles Rítmos ousados,

Que ceibáran as cordas de ferro,

Non morrerán! [p. 221]                 *              *    *    Pol-o alto cantando, O sonoroso vái; Coa aguillada ó lombo, E garboso ademan; Tardío conducindo, En nuite de luar, Grave o carro de táboas, Anteposto quezáis; E cal quen non se cuide, Q' o poidan escuitar; Por cousas que n' esprica, D' un suïdoso afan, Mil pungentes recordos, Se prace en espallar; Mil vagas suïdades, Ceiband' os ecos vai;

E da pequena pátria a servidume,

Parece recordar... [p. 222] Ó pé do noto castro, Ben os mira ó pasar; Q' en masa escura e infórme, Ajuntados están; E na nativa costa, Os escuita fungar: Parécelle que soan, Intrépido compás,  Cuida que do combate, Murmuran o siñal; En escadron formados, Cal gente de Breogán,

En falange de ferro ben tecida,

Que s' aprest' a luitar. [p. 223]                 *              *    * Da ruda pendente, Soantes e altivos;

Eu ben sei o que dín vosos vagos,

Monótonos rítmos.  Os vosos agudos, Arpados arumes,

D' un poema as ardentes estrófas,

Parece que zumben. Cal récios acentos, D' escura sibila;

De pasados, futuros destinos,

A alma adiviña. Asi como cousas, Da boa Zernagóra;

Dos apróbios da serva Mesénia,

Dos párias e ilotas. [p. 224] Dos servos da gléba,  Dos povos ignáros; De nobres vinganzas, Do rudo Espartaco;

Da fatal servidume da terra,

Dos eidos escravos!

© 2006 Biblioteca Virtual Galega